We nemen afscheid van David en Anne en rijden twintig minuten terug in de richting van Mallaig, omdat we gisteravond van andere gasten begrepen dat we het Glenfinnan viaduct vanaf een bepaalde parkeerplaats tóch kunnen zien. Zij hebben het ons goed uitgelegd, want we vinden de plek zonder moeite. Nadat we een paar foto’s gemaakt hebben, rijden we terug naar Banavie en vandaaruit richting Loch Ness. De route voert ons vanaf Fort Augustus langs dat wereldberoemde meer. We parkeren de auto bij Urquhart Castle. Het is zwaarbewolkt, waardoor het water in Loch Ness zwart lijkt en de ruïnes van het kasteel op de oever iets mystieks hebben. We willen eerst iets eten en sluiten aan in de rij in het restaurant. Achter mij dubben twee Twentse dames over wat ze zullen eten. ‘Anders neem je toch gewoon een baaagul,’ zegt een van hen beiden tegen de ander. Lees verder Schotse dingetjes, een reisverslag in columns – deel V→
Vanuit Oban zetten we koers richting Banavie (Fort William) waar we de komende twee nachten zullen logeren, maar we rijden door naar Mallaig. Dat zou een leuk plaatsje moeten zijn en de reis erheen meer dan de moeite waard. De weg gaat grotendeels langs het traject van de Jacobite Steam Train, die wereldberoemd is geworden door de Harry Potterfilms.
Samen met Truus heeft Charlotte mij veilig Edinburgh uit weten te loodsen. Onderweg naar Oban wordt het landschap alleen maar mooier. Na een kleine twee uur stuiten we op het eerste Schotse meer van deze reis: Loch Lubnaig. Kilometerslang vergezelt het water ons aan de linkerkant van de weg. ‘Beetje naar rechts, mam,’ hoor ik wanneer mijn ogen het asfalt even verlaten om langs het fabelachtige uitzicht over water, bergen en bossen te dwalen.
Over (toch geen) Chinezen, een Duitse en ongelukken maken
Vandaag hebben we een autoloze dag. We verlaten ons logeeradres in Brunswick Street en lopen naar het centrum van Edinburgh. Het is veel minder zonnig dan gisteren, maar het is droog en niet koud. We slenteren eerst een hele tijd door Princes Street en drinken ergens koffie. Daarna wandelen we via de King’s Stables Road naar Edinburgh Castle. Het is extreem druk bij het kasteel en plotseling hebben we helemaal geen zin in tassencontroles en dringen om binnen te komen. We keren daarom om en lopen via de Royal Mile terug naar het centrum. Er worden nogal wat typisch Schotse ‘dingetjes’ verkocht: blikjes met afbeeldingen van bordercollies en West Highland terriërs, beeldjes van Nessie en omslagdoeken en kilts in elke denkbare Schotse ruit.
Al weken heb ik me lopen verheugen op onze rondreis door Schotland. Het enige waar ik een beetje tegenop zie, is het autorijden. ‘Dat went snel, hoor,’ verzekerden verschillende mensen mij, dus sta ik nu redelijk gerustgesteld bij de Hertz-balie. De medewerker erachter probeert mij allerlei extra’s te verkopen. Voor een kleine 140 euro kan ik bijvoorbeeld het eigen risico van 1.000 pond afkopen. ‘Nee, hoor,’ zeg ik vriendelijk, ‘ik huur al jaren auto’s in het buitenland en heb nog nooit schade gereden.’ Hij kijkt me wat meewarig aan, maar overhandigt me uiteindelijk toch de sleutels. We gaan op weg naar de parkeerplaats waar we de ons toegewezen auto moeten kunnen vinden. Een vriendelijke, roodharige Schot wijst aan welke we moeten hebben: de witte Opel Corsa.
In Rotterdam volgde ik een opleiding, ik startte er mijn carrière, vond er de man die jaren later mijn ex-echtgenoot zou worden en kreeg er een prachtige dochter. Na mijn scheiding vertrok ik met haar naar Gelderland. De stad heeft een speciaal plekje in mijn hart weten te behouden. Moet ik in de regio Rijnmond zijn, dan rijd ik meestal nog even door de wijk waar ik lang gewoond heb, en als het even kan, over de Maasboulevard om stilletjes te genieten van de indrukwekkende skyline. Soms heb ik heimwee naar Rotterdam. Een beetje. Toch is er ook iets wat ik heel erg mis: de Rotterdamse tongval.
De vlag bij het monument voor Francis Ledwidge steekt groen-wit-oranje af tegen de felblauwe voorjaarslucht. Samen lopen we in de richting van de begraafplaats, waar de Ierse dichter ligt. Hij sneuvelde hier tijdens de derde slag om Ieper. Ik moet slikken, zodra we het Artillery Wood Cemetery betreden. Eindeloze rijen witte zerken markeren de laatste rustplaatsen van 1.307 jonge mannen en jongens. Alsof ze hier vaker geweest is, loopt ze zonder aarzelen af op het graf van de dichter die zo’n belangrijke rol speelt in de scriptie die ze voor haar studie Engels aan het schrijven is. Voorzichtig laat ze zich op haar knieën zakken en legt ze de onderweg gekochte bos bloedrode tulpen bij Francis’ grafsteen. Er vormt zich een brok in mijn keel en ik laat haar even alleen met haar eigen gedachten, ook omdat ik de mijne moet ordenen. Ik kijk om me heen: zo veel doden, zo veel verspilde mensenlevens, zo veel … zinloosheid.
Dat haar vader weigert mijn dochter na haar 21e in financieel opzicht te steunen, raakt me enorm. En dat schrijf ik in een 140 tekens tellend Twitterbericht. Een zekere Jan, met wie ik tot dat moment nooit enige vorm van (Twitter-)interactie heb gehad, antwoordt op mijn ‘frustratietweet’. Hij schrijft dat ik een slechte moeder ben, omdat ik mijn kind geen financiële zelfstandigheid heb bijgebracht. Het voelt alsof hij me recht in mijn gezicht gespuugd heeft. Minutenlang ben ik er ondersteboven van.
In de nieuwe theatershow van Popkoor Akkoord (in november te zien in het Arnhemse Posttheater) draait alles om heldendom. Dat is waarschijnlijk de reden dat ik tegenwoordig een meer dan gemiddelde belangstelling heb voor heldendaden. Wanneer ik lees dat iemand langs de snelweg gestopt is om twee kinderen uit een brandende auto te bevrijden, vraag ik me af wat ik zou doen. Ik weet het antwoord wel: waarschijnlijk niets.
Tegen het eind van 2016 blader ik terug in mijn agenda. Het jaar kende een aantal hoogtepunten, heuse Gedenkwaardige Gebeurtenissen die we niet snel zullen vergeten: een nieuwe baan, goede studieresultaten en een prachtige vakantie in Griekenland, bijvoorbeeld. Maar er is veel wat ik niet genoteerd heb. Kleine geluksmomenten, waarvan ik dacht dat ze het niet waard waren herinnerd te worden, of die simpelweg overvleugeld werden door de hoogtepunten. Ik besef opeens hoe zonde dat is. Geluk is immers niet de optelsom van enkele hoogtepunten, maar juist van mooie, kleine momenten.
