Al zolang ik me kan herinneren, kan ik in haar ogen lezen wat ze voelt, denkt, eigenlijk wil zeggen. En die bevestigen me hoe serieus haar zojuist uitgesproken woorden zijn. Ik heb het zien aankomen, maar me ervoor afgesloten, omdat ik wist hoe erg ik erdoor geraakt zou worden. Ik zou willen dat ik kon zeggen: ‘Het is goed meisje, ga maar,’ maar in plaats daarvan kom ik met een laf ‘uhuh’. Ik ben de weg kwijt en niet zo’n beetje ook. Emigreren. Het woord dendert door mijn hoofd als een onheilspellende mantra die van geen wijken wil weten. Ik haat die negen letters intens. En mezelf een beetje, omdat ik zo radeloos ben, zo niet de moeder die ik zou willen zijn.

Sinds ik schreef dat ik ervan genoot dat mijn dochter nog bij me woonde, ben ik me voorzichtig gaan voorbereiden op haar onvermijdelijke vertrek. Hoewel ik altijd heb geweten én gewild dat ze haar eigen leven zou gaan leiden, deed het ook zeer te beseffen dat ze haar en mijn huis zou gaan verlaten. Ik troostte mezelf met de gedachte dat ik regelmatig bij haar op bezoek zou gaan in Almere, Bunnik, Culemborg, Ieper of waar ze dan ook mocht zijn neergestreken. Ik stelde mezelf voor hoe ze met enige regelmaat naar Velp zou komen om onze veranderde maar nog steeds bijzondere moeder-dochterrelatie te onderhouden. Het lege-nest-syndroom zou op mij geen vat krijgen, zo besloot ik. Ik zou het haar gunnen om waar dan ook in Nederland of (desnoods) België een prettig bestaan op te bouwen, genieten van haar geluk en mezelf vast wel weten te vermaken.

Dan wordt het zomer. Zij rondt haar studie af met een prachtig masterdiploma en ik ben meer dan trots op haar. Plotseling doet zich iets ingrijpends voor, iets wat zij niet had voorzien en wat mijn zo zorgvuldig opgebouwde, nog broze toekomstperspectief omverblaast, mij doet wankelen en haar zal wegdrijven van Velp, van Nederland, van het Europese vasteland, weg van mij. Ver weg van mij. Ze zal niet naar Almere gaan, niet naar Bunnik en ook niet naar Culemborg of Ieper. Ze heeft haar hart aan de andere kant van het zoute water verloren en wil het achterna. Ik begrijp haar; stond ik in haar schoenen dan maakte ik dezelfde keuze. Maar ik besef dat die keuze inhoudt dat ik straks niet even bij haar langs kan gaan, dat er een vliegtuig aan te pas zal moeten komen om mij bij haar te brengen en haar bij mij. ‘Ach, het is niet aan de andere kant van de wereld, het is maar iets meer dan een uur vliegen,’ tracht een vriendin me te troosten, maar ik ben plotseling TCO, Tijdelijk Compleet Ontroostbaar.

In de weken die volgen knabbelt het lege-nest-syndroom aan mijn hart. Hoe voorkom ik dat het me helemaal opvreet? Lusteloos bekijk ik een website met tips voor ouders die zichzelf dezelfde vraag stellen. Ik verwacht adviezen waar ik wat aan heb, maar lees vooral dat een huis zonder kinderen zo zijn voordelen heeft. Ik zie die niet. De website belooft: ‘Meer quality time met je partner.’ Dat maakt mijn ontroostbaarheid alleen nog maar completer. Ik ben niet meer wie ik was: de sterke vrouw die positief in het leven stond, zich nooit uit het veld liet slaan. Wanneer ik tegen mensen praat over de toekomstplannen van Charlotte, kan ik mijn zinnen nauwelijks afmaken. Ik zou zo graag willen dat ik niets anders kon dan blij voor haar zijn. Maar mijn blijdschap bevindt zich aan de rand van een diep zwart gat. Hoe moet dat straks, als ze verdrietig is en ik haar niet kan opbeuren met een knuffel? En hoe moet dat straks, als ik maar niet kan wennen aan het alleen zijn? Terwijl ik zo met mezelf te doen heb, zie ik hoe mijn dochter lijdt onder wat haar plannen met mij doen. Ik kan maar niet ontsnappen aan de staat van ontroostbaarheid; sterker nog: haar zorgen doen er nog een schepje bovenop.

En dan is er een vriendin die me uitnodigt voor de koffie. Bij het tweede kopje breek ik. Zij weet hoeveel ik geef om de prachtige jonge vrouw die mijn dochter geworden is en begrijpt hoe moeilijk het voor mij is om haar los te laten na alles wat wij samen hebben doorstaan. ‘Dus waarom zou je je schuldig voelen dat je nu nog niet alleen maar blij voor Charlotte kunt zijn?’ vraagt mijn vriendin. De tranen blijven maar stromen en werken helend. Plotseling huil ik niet meer omdat ik de toekomst vrees, omdat ik me schuldig voel of radeloos. Ik huil omdat ik eindelijk besef dat mijn dochter mijn anker is geweest en ik het hare en dat dát nooit zal veranderen, hoe ver weg ze ook mag zijn. Vanmiddag heb ik mijn blijdschap een heel eind van het zwarte gat weten weg te duwen. Ik weet dat het verdriet om haar vertrek me voorlopig nog niet helemaal zal verlaten. Maar de staat van complete ontroostbaarheid heb ik achter me gelaten. En daar ben ik blij om, voor mezelf maar zeker ook voor haar.